Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan ngày 24/3 tuyên bố các cuộc biểu tình phản đối việc bắt giữ Thị trưởng Istanbul Ekrem Imamoglu trở thành “phong trào bạo lực”. Ông cũng cho biết đảng đối lập phải chịu trách nhiệm về các tổn thất do người biểu tình gây ra.
Việc Thị trưởng Ekrem Imamoglu – đối thủ chính trị hàng đầu của ông Erdogan – bị bắt giữ ngày 19/3 châm ngòi cho làn sóng biểu tình lớn nhất Thổ Nhĩ Kỳ trong hơn một thập kỷ. Ngày 23/3, tòa án ra lệnh tạm giam ông để chờ xét xử với cáo buộc tham nhũng mà ông phủ nhận.
Đảng Nhân dân Cộng hòa (CHP) – đảng đối lập chính của ông Imamoglu – cùng những người ủng hộ cho rằng các cáo buộc này mang động cơ chính trị, đi ngược lại các nguyên tắc dân chủ. Chính quyền ông Erdogan bác bỏ quan điểm này.
Bất chấp lệnh cấm tụ tập trên đường phố, các cuộc biểu tình chống chính phủ – phần lớn diễn ra ôn hoà – tiếp tục kéo dài sang đêm thứ sáu. Lãnh đạo CHP, ông Ozgur Ozel, tiếp tục kêu gọi duy trì biểu tình trên toàn quốc.
Phát biểu sau cuộc họp nội các tại Ankara, Tổng thống Recep Tayyip Erdogan kêu gọi Đảng Nhân dân Cộng hòa (CHP) chấm dứt việc “kích động” người dân.
“Là một quốc gia, chúng ta phải chứng kiến cảnh tượng kinh ngạc khi các cuộc biểu tình nhanh chóng lan rộng thành bạo lực”, Tổng thống Erdogan nói.
Ông tuyên bố: “Đảng đối lập chính phải chịu trách nhiệm về việc các sĩ quan cảnh sát bị thương, những cửa kính bị vỡ, tài sản công bị phá hoại. Họ sẽ bị truy cứu trách nhiệm về mặt chính trị tại quốc hội và về mặt pháp lý trước tòa án”.
Trước đó, Bộ trưởng Nội vụ Ali Yerlikaya cáo buộc người biểu tình “khủng bố đường phố” và đe dọa an ninh quốc gia. Ông cho biết có 1.133 người bị bắt giữ trong vòng 5 ngày biểu tình và 123 cảnh sát bị thương.
Phía Đảng CHP cử một phái đoàn gặp Thống đốc Istanbul thảo luận về hành động trấn áp của cảnh sát. Ông Ozgur Celik, lãnh đạo CHP tại Istanbul, cho biết: “Đêm ngày 23/3 là đêm cảnh sát đàn áp dữ dội nhất từ trước đến nay, khiến nhiều người phải nhập viện”.
Tại quảng trường Sarachane, trước trụ sở chính quyền Istanbul, lãnh đạo Đảng CHP Ozgur Ozel một lần nữa phát biểu trước hàng trăm nghìn người ủng hộ, kêu gọi tẩy chay các phương tiện truyền thông, thương hiệu và nhãn hàng ủng hộ ông Erdogan. Ông đồng thời nhấn mạnh rằng: “Tất cả các cáo buộc chống lại ông Imamoglu đều vô căn cứ, không có bằng chứng, và hoàn toàn phi lý”.
Những người ủng hộ Thị trưởng Imamoglu cho rằng việc ông bị bắt giam là một sự bất công ở Thổ Nhĩ Kỳ.
"Tôi nghĩ việc ông Imamoglu bị bắt là rất bất công. Họ bắt ông ấy vào tù mà không có lý do", Adem Bali, một công nhân xây dựng, nói.
Các nhóm bảo vệ quyền lợi và các quốc gia châu Âu cho rằng việc bắt giữ ông Imamoglu đánh dấu sự thoái trào dân chủ và lên án hành động can thiệp của cảnh sát. Đức cho rằng điều này khiến quá trình gia nhập EU của Thổ Nhĩ Kỳ, ngày càng trở nên khó khăn.
Cuộc họp của Ủy ban Nghị viện Liên minh Châu Âu – Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 23/3 đã bị hoãn sau khi phía EU "kết luận rằng hoàn cảnh hiện tại không thuận lợi" để tổ chức cuộc họp này.
Tổng thống Erdogan, người đứng đầu Thổ Nhĩ Kỳ suốt hơn hai thập kỷ và hiện không đối mặt với bất kỳ thử thách nào tại các cuộc bầu cử, cho rằng sự kiện trong vài ngày qua là dẫn chứng cho thấy Đảng CHP không đủ năng lực để điều hành các thành phố, chưa nói đến cả đất nước.
Ông cũng cố trấn an các nhà đầu tư, những người bán tháo tài sản Thổ Nhĩ Kỳ sau khi tin tức về việc ông Imamoglu bị bắt lan truyền. Điều này khiến cổ phiếu, trái phiếu và đồng lira giảm mạnh, buộc ngân hàng trung ương phải bán ngoại tệ và dùng nhiều biện pháp khác.
“Ưu tiên chính của chúng tôi là giữ ổn định tài chính. Bộ Tài chính, ngân hàng trung ương và tất cả các cơ quan liên quan, cùng sự hỗ trợ của chúng tôi, đang làm mọi bước cần thiết”, ông Erdogan cho biết.
Chỉ số chứng khoán Istanbul phục hồi phần nào vào ngày 23/3 sau khi giảm 16,6% vào tuần trước, mức giảm mạnh nhất kể từ khủng hoảng tài chính toàn cầu vào tháng 10/2008.
