Trước khi Phạm Quang Linh (hay còn có tên gọi khá là Quang Linh Vlogs) và Nguyễn Thị Thái Hằng (Hằng Du Mục) bị khởi tố, lợi dụng những lỗ hổng trong công tác quản lý, một số người nổi tiếng, người làm truyền thông đã "thổi phồng" công dụng nhiều mặt hàng, thực phẩm chức năng trên không gian mạng.
Nhiều sản phẩm được quảng cáo bảo vệ sức khỏe, chữa được bách bệnh từ xương khớp, tiểu đường, đánh tan cục máu đông phòng chống đột quỵ, phòng ung thư, cho đến sản phẩm làm giảm mỡ máu, hay như, hay kẹo Kera – sản phẩm của Công ty Chị Em Rọt được Hằng Du Mục, Quang Linh quảng cáo là sản phẩm tự nhiên, "một viên kẹo tương đương một đĩa rau".
Để chiếm được lòng tin của khách hàng, bên cạnh những buổi livestream, bài viết và dòng trạng thái chia sẻ về sản phẩm, nhiều đơn vị, cá nhân còn có trang tin với những nội dung phỏng vấn người nổi tiếng, bác sĩ, giáo sư nước ngoài… tư vấn và quảng cáo tốt về sản phẩm
Trao đổi với phóng viên, luật sư Nguyễn Viết Đức, trưởng Văn phòng luật sư Trường Phúc cho hay, sự việc cơ quan cảnh sát điều tra khởi tố Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs về hành vi sản xuất hàng giả là thực phẩm và lừa dối khách hàng là lời cảnh tỉnh cho những người nổi tiếng, bác sĩ, ca sĩ, người truyền tải thông điệp quảng cáo khi thực hiện truyền thông quảng cáo trên không gian mạng xã hội.
“Sự việc cơ quan chức năng vào cuộc quyết liệt vụ việc Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs không chỉ bảo vệ sự tôn nghiêm của pháp luật mà còn thiết thực góp phần dọn dẹp những thông tin xấu, độc hại…”, luật sư Nguyễn Viết Đức khẳng định.
Luật sư Nguyễn Viết Đức phân tích, tổ chức, cá nhân truyền thông quảng cáo trên không gian mạng, thổi phồng công dụng sản phẩm, truyền thông không đúng với chất lượng, thông tin về sản phẩm đã công bố, không đúng thông tin ghi trên bao bì, nhãn mác…, khi bị phát hiện và bị kết luận vi phạm Luật Quảng cáo sẽ bị cơ quan chức năng xử phạt hành chính. Trường hợp tiếp tay, đặt đơn hàng doanh nghiệp sản xuất, gia công sản phẩm không đúng công bố chất lượng; hoặc gây hậu quả nghiêm trọng thì sẽ bị xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự.
Luật sư Nguyễn Viết Đức cho rằng, để tận dụng lợi thế mà không gian mạng xã hội đem lại, tổ chức, cá nhân cần tuân thủ nghiêm túc Luật An ninh mạng, Luật Quảng cáo, bảo đảm người tiêu dùng được tiếp nhận thông tin trung thực.
Còn theo luật sư Nguyễn Mạnh Thuật, Giám đốc Công ty luật hợp danh Đông Nam Á, người nổi tiếng là những cá nhân hoặc nhóm người được nhiều người biết đến nhờ sự quan tâm rộng rãi từ các phương tiện truyền thông đại chúng, mạng xã hội. Sự nổi tiếng của họ xuất phát từ những thành tựu của họ, hay như giàu có, thành công trong lĩnh vực thể thao, giải trí, chính trị, hoặc nhờ mối liên hệ với những người nổi tiếng khác.
Do vậy, mỗi hành vi, lời nói của họ có thể mang tính định hướng (tâm lý, hành vi) đối với một bộ phận người hâm mộ, người theo dõi, điều này rất tốt nếu hành vi lời nói của họ có tính tích cực, nhưng ngược lại mang tính tiêu cực thì rất nguy hiểm.
“Sự kiện cơ quan chức năng truy cứu trách nhiệm pháp lý Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs là cảnh báo nhắc nhở nghiêm túc đối với người nổi tiếng, để họ cẩn trọng hơn trước khi quyết định tham gia quảng cáo, kinh doanh hay thực hiện bất kỳ hành vi, lời nói trên truyền thông, mạng xã hội…”, luật sư Nguyễn Mạnh Thuật nhận định.
Để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Luật Quảng cáo năm 2012, Luật Quảng cáo 2024 có quy định về “Người chuyển tải sản phẩm quảng cáo là người trực tiếp đưa các sản phẩm quảng cáo đến công chúng hoặc thể hiện sản phẩm quảng cáo trên người thông qua hình thức mặc, treo, gắn, dán, vẽ hoặc các hình thức tương tự”. Tuy nhiên, nội dung về trách nhiệm, nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo vẫn chưa được quy định chi tiết, cụ thể.
Để "bịt" lỗ hổng này, dự án Luật Quảng cáo sửa đổi đang lấy ý kiến rộng rãi đã quy định chi tiết, trách nhiệm, nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo. Đơn cử, dự thảo luật sửa đổi bổ sung có quy định, người nổi tiếng, người có ảnh hưởng phải sử dụng sản phẩm trước khi quảng cáo.
Ông Lê Hải Bình, Thứ trưởng Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch cho biết, cùng với sự phát triển của mạng xã hội, người có ảnh hưởng như ca sĩ, nghệ sĩ thực hiện quảng cáo trên mạng xã hội càng trở thành xu hướng phổ biến. Dự kiến Nghị định triển khai Luật Quảng cáo sẽ có những điều khoản rất cụ thể điều chỉnh hoạt động của người nổi tiếng và các nghệ sĩ tham gia quảng cáo trên mạng xã hội. Dự kiến sẽ tăng thêm chế tài liên quan đến xử phạt, hoặc cấm không cho quảng cáo hay hạn chế hoạt động nghệ thuật, cũng như hạn chế xuất hiện trên truyền thông, mạng xã hội.
Liên quan đến nội dung này, luật sư Nguyễn Mạnh Thuật cho rằng, quy định mới như trên là cần thiết để tránh hiện tượng người nổi tiếng tiếp tay cho hành vi quảng cáo sản phẩm hàng hoá, dịch vụ không đúng chất lượng, hàng giả. hàng nhái, thậm trí vi phạm pháp luật. Mặc dù, người nổi tiếng có thể biết hoặc không biết trước sản phẩm hàng hoá đó như thế nào thì pháp luật buộc họ phải biết bởi hậu quả hành vi của họ cho xã hội.
“Nếu hành vi của họ là nguy hiểm cho xã hội và có hậu quả xảy ra thì tuỳ mức độ mà xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự như trường hợp Hằng du mục, Quang Linh Vlog…”, luật sư Nguyễn Mạnh Thuật nói.
Ngày 3/4, Cơ quan điều tra - Bộ Công an khởi tố vụ án Sản xuất hàng giả là thực phẩm và Lừa dối khách hàng liên quan đến công ty Chị em Rọt và sản phẩm kẹo rau củ Kera. Đồng thời, lực lượng chức năng khởi tố, bắt tạm giam 5 bị can: Nguyễn Phong, Nguyễn Thị Thái Hằng (tức Hằng Du Mục), Lê Tuấn Linh, Lê Thành Linh, Phạm Quang Linh (tức Quang Linh Vlogs).
