Mới đây, chính phủ Nhật Bản phát hành một báo cáo chi tiết về các biện pháp ứng phó trong trường hợp núi Phú Sĩ phun trào.
Mặc dù hiện tại không có dấu hiệu núi lửa hoạt động, các nhà khoa học cho biết một vụ phun trào tại ngọn núi này có thể gây ra thảm họa lớn, ngay cả khi đã có kế hoạch ứng phó.
Ước tính một vụ phun trào lớn tại đỉnh núi Phú Sĩ có thể phát tán lên đến 490 triệu mét khối tro vào khí quyển. Con số này gấp 10 lần lượng vật chất do trận động đất và sóng thần năm 2011 gây ra, tàn phá nhiều khu vực ở phía Đông Bắc Nhật Bản.
Dựa trên điều kiện gió hiện tại, lượng tro chủ yếu rơi xuống phía Đông của núi lửa, phủ lên quận Sagamihara, phía Tây Tokyo – cách đỉnh núi khoảng 60km – với độ dày lên đến 30cm tro.
Hầu như toàn bộ tỉnh Shizuoka, các thành phố Yokohama và Kawasaki cũng như 23 quận của Tokyo bị bao phủ bởi khoảng 3cm tro. Trong khi một lượng nhỏ tro rơi xuống khu vực Kanto ở miền Đông Nhật Bản và xa hơn về phía Bắc đến tỉnh Fukushima.
Báo cáo cũng tập trung vào các biện pháp bảo vệ công dân. Cơ quan chức năng khuyến nghị người dân nên trú ẩn trong trường hợp vụ phun trào khiến các bề mặt tiếp xúc bị phủ đầy tro. Người dân bị buộc đi sơ tán nếu xảy ra thảm họa cấp độ bốn.
Một lượng lớn tro núi lửa có thể gây cản trở các phương tiện đang di chuyển, đồng thời gây ảnh hưởng đến nguồn cung cấp điện, làm hỏng các thiết bị điện tử. Sự tích tụ tro trên mái nhà có thể khiến một số tòa nhà bị sập. Chỉ cần 10cm tro có thể làm cho phương tiện bốn bánh không thể di chuyển.
Takeshi Sagiya, giáo sư tại Trung tâm Nghiên cứu Địa chấn, Núi lửa và Giảm thiểu Thảm họa của Đại học Nagoya, cho biết với tạp chí This Week in Asia rằng tro núi lửa có thể gây nhiều vấn đề không lường trước được.
“Tro kiểu này được tạo thành từ những mảnh nhỏ của đá tan chảy, thực tế là nó trở thành một loại bột thủy tinh rất mịn”, ông nói. “Loại bột này sẽ phá hủy bất kỳ thiết bị điện tử nào mà nó lọt vào. Nó làm trầy xước nghiêm trọng bề mặt thiết bị nếu ai đó cố gắng lau sạch. Nó cũng làm sập các ngôi nhà, gây chặn đường và cản trở tàu hoả”.
“Còn đối với máy bay đang bay, nó thậm chí còn gây nguy hiểm hơn vì nó làm dừng động cơ”, ông bổ sung. Ông cũng chỉ ra sự hỗn loạn mà các hãng hàng không toàn cầu phải đối mặt sau khi một núi lửa ở Iceland phun trào vào năm 2010.
“Việc loại bỏ 30cm tro núi lửa trên một diện tích rộng hoàn toàn khác với việc loại bỏ một lượng tuyết”, ông Sagiya nói. “Chúng ta không có chỗ để đổ hết lượng tro đó. Chúng ta phải nhớ rằng giao thông sẽ bị gián đoạn nghiêm trọng”.
Hiện tại không có dấu hiệu nào cho thấy núi Phú Sĩ cao 3.776 mét sẽ phun trào trong thời gian gần. Các cơ quan chức năng đang theo dõi chặt chẽ đỉnh núi vì nó được xếp loại là núi lửa đang hoạt động chứ không phải đã tắt.
Ngọn núi quanh năm phủ tuyết trắng cao nhất Nhật Bản ở cách Tokyo 100 km về phía Tây là một núi lửa đang hoạt động. Lần gần nhất núi Phú Sĩ phun trào là năm 1707. Nhật Bản, với hơn 110 núi lửa đang hoạt động, nằm ở Vành đai lửa Thái Bình Dương, nơi xảy ra nhiều trận động đất và núi lửa phun trào trên thế giới. Vào ngày 27/9/2014, Nhật Bản hứng chịu vụ phun trào tồi tệ nhất trong gần 90 năm khi núi lửa Ontake ở tỉnh Nagano, bất ngờ hồi sinh, khiến khoảng 63 người thiệt mạng.
