Vừa qua, ARX Robotics, một công ty quốc phòng có trụ sở tại Munich, đã giới thiệu ARX Mithra OS – hệ điều hành độc lập đầu tiên sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) dành cho xe quân sự, biến chúng thành các phương tiện tự hành thông minh và có khả năng kết nối với nhau.
ARX Mithra OS có thể biến mọi xe quân sự thành các phương tiện tự hành thông minh, kết nối kỹ thuật số với nhau, giúp các lực lượng vũ trang tăng cường tính linh hoạt và khả năng thích ứng mà không cần thay thế các thiết bị hiện có. Hiện có 7 nước châu Âu đang triển khai, mua sắm hoặc thử nghiệm hệ thống ARX trong các lĩnh vực như trinh sát, giám sát, vận tải, đào tạo và mô phỏng.
Tính năng nổi bật của Mithra OS
Hệ điều hành Mithra bao gồm Bộ tự động hóa, một tính năng tiên tiến trang bị cho các phương tiện thông thường khả năng tự động dựa trên AI. Các nâng cấp này bao gồm khả năng điều hướng thích ứng, trinh sát tự động và vận hành từ xa, giúp giảm nhu cầu can thiệp của con người. Hệ thống này hỗ trợ cả chế độ phối hợp giữa người lái và không người lái, cũng như giữa các phương tiện không người lái với nhau, nhằm tăng cường an toàn và hiệu quả hoạt động.
Một tính năng quan trọng khác là Kết nối liên thông & Phi công bầy đàn, cho phép các phương tiện trao đổi dữ liệu theo thời gian thực và thực hiện các hoạt động đồng bộ. Bộ nhận thức tình huống tích hợp các cảm biến để giám sát và xử lý dữ liệu theo thời gian thực, giúp cải thiện tình báo chiến trường.
Trong chế độ phối hợp người lái – không người lái, các đơn vị không người lái có thể thực hiện các nhiệm vụ như trinh sát, sơ tán thương binh và chia sẻ thông tin tình báo. Trong chế độ phối hợp không người lái – không người lái, Mithra OS hỗ trợ việc phối hợp giữa các phương tiện mặt đất và không người lái trên không cho các nhiệm vụ như an ninh và trinh sát.
Mithra OS cũng hỗ trợ các nhiệm vụ tự động hóa như trinh sát ở các khu vực có nguy cơ cao và rà phá bom mìn, giúp giảm thiểu các mối đe dọa và tăng cường sự an toàn cho các lực lượng tiến công. Hệ điều hành này cũng có thể ứng dụng trong các lĩnh vực phi quân sự, cung cấp các công cụ nâng cao năng suất và tính linh hoạt trong các hoạt động thương mại.
Với thiết kế mô-đun và khả năng mở rộng, nền tảng này có thể tích hợp vào các hệ thống tự động và kết nối trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Hệ thống tương thích với các nền tảng cũ và có khả năng cập nhật qua mạng, giúp các đội xe hiện tại có thể thích ứng với các công nghệ mới, kéo dài tuổi thọ của chúng.
Phương pháp tiếp cận mô-đun giúp các nhà khai thác nâng cấp đội xe của mình một cách hiệu quả, đáp ứng các thách thức hiện tại và yêu cầu trong tương lai. Trung tướng nghỉ hưu, Tổng giám đốc điều hành của BWI, nhận định rằng việc hiện đại hóa các thiết bị cũ là một giải pháp thiết thực để đối phó với các nhu cầu chiến tranh ngày càng phát triển, đặc biệt trong bối cảnh ngân sách hạn chế.
Tương lai của AI trong phương tiện quân sự
Sự phát triển của các hệ điều hành AI cho phương tiện quân sự phản ánh xu hướng toàn cầu hướng tới việc hiện đại hóa lực lượng vũ trang.
Rheinmetall của Đức đã hợp tác với Auterion (Mỹ) để phát triển phần mềm máy bay không người lái chuẩn hóa nhằm nâng cao khả năng tương tác giữa các đồng minh NATO. Tại Mỹ, Textron Systems và Kodiak Robotics đang nghiên cứu tính tự chủ hỗ trợ AI cho các phương tiện quân sự, trong khi Anduril Industries đã phát triển hệ điều hành Lattice để phối hợp các tài sản tự động như máy bay không người lái.
BAE Systems của Australia đã giới thiệu nền tảng ATLAS, tích hợp tính tự chủ vào các hệ thống quân sự hiện có. Tại Trung Quốc, các dự án nguồn mở như OpenHarmony đang thúc đẩy các ứng dụng trong các lĩnh vực như hoạt động vệ tinh. Những dự án này đều nhắm đến việc nâng cấp các đội xe hiện có thay vì thay thế chúng, nhằm tối ưu chi phí và hiệu quả hoạt động.
Trong những năm gần đây, nhiều hệ thống khác cũng đã được phát triển để chuyển đổi xe quân sự thành các đơn vị điều khiển từ xa hoặc tự động. Rostec của Nga đã công bố hệ thống Prometheus vào tháng 7/2023, cho phép điều khiển nhiều loại xe từ xa. Milrem Robotics đã phát triển Bộ chức năng thông minh, giúp xe hoạt động tự động hoặc điều khiển từ xa. Quân đội Mỹ đã thử nghiệm Xe chiến đấu robot hạng nhẹ (RCV-L), một hệ thống bán tự động được thiết kế để cải thiện khả năng di chuyển trên chiến trường đồng thời giảm thiểu rủi ro cho con người.
Nga cũng đang thử nghiệm xe tăng điều khiển từ xa, chẳng hạn như xe tăng T-72AMT cùng với nhiều biến thể của T-72B3 Sturm. Rostec còn công bố kế hoạch phát triển phiên bản rô-bốt của Hệ thống tên lửa phóng loạt Tornado-S 300mm (MLRS), dựa trên tiềm năng hiện đại hóa của nền tảng BM-30 Smerch, kết hợp các bài học từ cuộc xung đột Nga-Ukraine.
Việc tích hợp AI vào phương tiện quân sự đánh dấu bước tiến lớn trong khả năng phòng thủ, nâng cao hiệu quả hoạt động và khả năng thích ứng. Khi được trang bị công nghệ AI, các lực lượng vũ trang có thể đạt được chức năng tự chủ, nâng cao nhận thức tình huống và phối hợp giữa các đơn vị mà không cần chi phí lớn cho việc mua sắm thiết bị mới.
Cách tiếp cận này không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ của các phương tiện hiện có, mà còn cho phép lực lượng quân đội nhanh chóng thích ứng với các mối đe dọa và yêu cầu nhiệm vụ đang thay đổi. Các chiến lược trang bị AI đang trở thành xu hướng toàn cầu, phản ánh hướng đi hiện đại hóa lực lượng vũ trang với chi phí hợp lý và tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu.
