“Những gì đang diễn ra ở Ukraine không tốt chút nào, nhưng chúng tôi sẽ xem liệu có thể đạt được một thỏa thuận hòa bình, một lệnh ngừng bắn hay không. Và tôi nghĩ chúng tôi sẽ làm được”, Tổng thống Trump chia sẻ với các phóng viên tại Washington hôm Thứ hai (17/3).
Ông Trump đang cố gắng thuyết phục ông Putin ủng hộ đề xuất ngừng bắn 30 ngày mà Ukraine đã chấp nhận vào tuần trước. Cuộc điện đàm diễn ra trong bối cảnh Nga - Ukraine tiếp tục giao tranh ác liệt sáng 17/3, đồng thời Nga tiến gần hơn đến việc đánh bật các lực lượng Ukraine khỏi cứ điểm đã được giữ suốt nhiều tháng ở khu vực Kursk.
Ông Trump nói binh sĩ Ukraine ở khu vực Kursk đang “gặp rắc rối lớn”, bị bao vây bởi quân đội Nga.
Theo Tổng thống Mỹ, việc đóng băng viện trợ quân sự cho Ukraine hồi đầu tháng này và cuộc gặp gây tranh cãi với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tại Phòng Bầu dục có thể đã giúp Kiev thay đổi quan điểm.
“Nhiều người đã thiệt mạng và chúng ta buộc Ukraine nên làm điều đúng đắn”, Trump nói. “Tôi nghĩ họ đang làm điều đúng đắn”.
Trong bài phát biểu hàng đêm, ông Zelensky cáo buộc ông Putin kéo dài chiến tranh, đồng thời nhấn mạnh khi Tổng thống Nga nói chuyện với Trump, ông ta đã biết về đề xuất ngừng bắn từ một tuần trước.
“Đề xuất này đáng lẽ có thể được thực hiện từ lâu”, Tổng thống Ukraine nói. “Mỗi ngày trong chiến tranh đều đồng nghĩa với mạng sống con người”.
Khi được hỏi về những nhượng bộ có thể được xem xét trong các cuộc đàm phán ngừng bắn, ông Trump nói: “Chúng tôi sẽ nói về lãnh thổ. Chúng tôi sẽ nói về các nhà máy điện… Chúng tôi đã thảo luận về việc phân chia một số tài sản nhất định”.
Ông không cung cấp chi tiết, nhưng dường như đang đề cập đến nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia do Nga kiểm soát ở Ukraine – nhà máy hạt nhân lớn nhất châu Âu. Nga và Ukraine cáo buộc nhau có những hành động gây nguy cơ xảy ra thảm họa tại đây.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết trong cuộc họp báo thường kỳ hôm thứ Hai rằng ông Trump và ông Putin sẽ thảo luận về một nhà máy điện “nằm ở biên giới” giữa Nga và Ukraine. Phát ngôn viên điện Kremlin Dmitry Peskov từ chối bình luận về tuyên bố của Trump liên quan đến lãnh thổ và các nhà máy điện.
Ngày 14/3, điện Kremlin cho biết ông Putin đã gửi thông điệp về kế hoạch ngừng bắn của Trump thông qua đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff, đại diện cho Tổng thống Trump đến Moskva. Tổng thống Putin bày tỏ “sự lạc quan thận trọng” rằng có thể đạt được một thỏa thuận nhằm chấm dứt cuộc xung đột kéo dài ba năm.
Hôm Chủ nhật (16/3), ông Witkoff, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Mike Waltz, cho biết vẫn còn nhiều thách thức cần giải quyết trước khi Nga chấp nhận ngừng bắn, chứ chưa nói đến một giải pháp hòa bình cuối cùng cho cuộc chiến.
Khi được hỏi trong một cuộc phỏng vấn trên kênh ABC liệu Mỹ có chấp nhận một thỏa thuận hòa bình mà trong đó Nga được giữ lại các vùng lãnh thổ đã chiếm đóng ở Ukraine hay không, ông Waltz trả lời: “Chúng ta phải tự hỏi, liệu điều đó có phục vụ lợi ích quốc gia không? Có thực tế không?... Liệu chúng ta có thể đánh bật mọi binh sĩ Nga ra khỏi từng tấc đất Ukraine không?”.
Tổng thống Zelensky chưa đưa ra phản ứng công khai về bình luận của ông Waltz.
Ông từng nói có cơ hội tốt để chấm dứt xung đột sau khi Kiev chấp nhận đề xuất ngừng bắn của Mỹ, nhưng cũng liên tục khẳng định chủ quyền của Ukraine là không thể thương lượng và Nga phải trả lại toàn bộ lãnh thổ đã chiếm đóng.
