Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch nước nhấn mạnh, đây là dịp để một lần nữa khẳng định những đóng góp to lớn của các thế hệ cán bộ, chiến sỹ lực lượng Biên phòng và vai trò to lớn của Nhân dân trong bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia; phát huy sức mạnh tổng hợp của cả dân tộc cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Thay mặt lãnh đạo Ðảng, Nhà nước, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng trao Huân chương Chiến công hạng Nhì và gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất tới các thế hệ lực lượng Bộ đội biên phòng. Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đánh giá cao những thành tích xuất sắc, những chiến công vẻ vang của các thế hệ cán bộ, chiến sỹ Biên phòng qua 65 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành. Bộ đội Biên phòng luôn trung thành tuyệt đối với Đảng, tận tụy với nhân dân, mưu trí, dũng cảm, vượt mọi khó khăn, gian khổ, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, cả trong thời kỳ đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước; trong hai cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc và trong giai đoạn đất nước Đổi mới.
Bộ đội Biên phòng đã chủ động nghiên cứu, tham mưu cho Đảng, Nhà nước nhiều chủ trương, biện pháp bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới. Tập trung xây dựng lực lượng Bộ đội Biên phòng chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; chủ động xây dựng các phương án tác chiến; đẩy mạnh công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; kịp thời xử lý các tình huống; quản lý, bảo vệ tốt hệ thống đường biên cột mốc, giữ gìn trật tự an toàn xã hội; đấu tranh ngăn chặn chống phá của các thế lực thù địch.
Bộ đội Biên phòng đã tích cực, chủ động, đấu tranh thành công nhiều chuyên án, vụ án về ma túy, mua bán người, vũ khí, vật liệu nổ, buôn lậu và gian lận thương mại; giải quyết các vụ việc phức tạp về an ninh trật tự ở khu vực biên giới... Công tác đối ngoại Biên phòng được đẩy mạnh, góp phần vun đắp mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị giữa Quân đội ta nói chung, Bộ đội Biên phòng nói riêng với lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới các nước láng giềng và chính quyền, nhân dân hai bên biên giới.
Thực hiện chức năng đội quân công tác, Bộ đội Biên phòng đã chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng, củng cố cơ sở chính trị ở các xã, phường, thị trấn biên giới, biển, đảo; chăm lo bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ; đẩy mạnh công tác vận động quần chúng; tích cực tham gia phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xóa đói, giảm nghèo trên địa bàn biên giới; chủ động tham gia tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai, ổn định đời sống Nhân dân.
Chủ tịch nước cho rằng: "Bằng trách nhiệm và tấm lòng cao cả, Bộ đội Biên phòng đã sáng tạo nhiều chương trình, phong trào, mô hình, cách làm hay, như: Nâng bước em tới trường - Con nuôi đồn Biên phòng; Thầy giáo quân hàm xanh; Thầy thuốc quân hàm xanh; Cán bộ biên phòng tăng cường xã; Điểm sáng văn hóa vùng biên; Mái ấm cho người nghèo và chiến sĩ nơi biên giới, hải đảo; Xuân biên phòng ấm lòng dân bản .v.v.. Mỗi cán bộ, chiến sỹ Biên phòng luôn xác định "Đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào các dân tộc là anh em ruột thịt", luôn bám địa bàn, gần dân, hiểu dân, cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng dân tộc, tích cực giúp đỡ, hỗ trợ đồng bào xây dựng cuộc sống mới, được các cấp ủy, chính quyền và Nhân dân biên giới tin tưởng, đánh giá cao. Mỗi hành động đẹp, việc làm tốt của người chiến sĩ Biên phòng nơi biên giới, biển, đảo xa xôi đã góp phần tăng thêm niềm tin của Nhân dân với Đảng, Nhà nước và chế độ, làm sáng đẹp hơn hình ảnh "Bộ đội Cụ Hồ" trong thời kỳ mới."
Chủ tịch nước nêu rõ, để quản lý, bảo vệ vững chắc biên giới quốc gia không chỉ có vai trò của lực lượng chuyên trách, mà còn có sức mạnh to lớn của Nhân dân. Chính vì thế, Đảng, Nhà nước ta quyết định lấy ngày 3/3 hằng năm là Ngày Biên phòng toàn dân: "35 năm qua, Ngày Biên phòng toàn dân đã thực sự trở thành ngày hội toàn dân hướng về biên giới, hải đảo, tạo nên đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, với nhiều hoạt động sôi nổi, ý nghĩa, để mỗi người dân phát huy lòng yêu nước, nâng cao ý thức cảnh giác, xác định trách nhiệm của mỗi người trong bảo vệ Tổ quốc, xây dựng nền biên phòng toàn dân vững chắc; tăng cường hơn sự đoàn kết hiệp đồng chiến đấu và giúp đỡ lẫn nhau giữa Bộ đội Biên phòng với Nhân dân và các lực lượng; không ngừng củng cố và phát triển tình đoàn kết, hữu nghị giữa nhân dân hai bên biên giới; khẳng định vai trò của Bộ đội Biên phòng trong tham gia thực hiện các nhiệm vụ của địa phương trên địa bàn đóng quân.
Thành công của Ngày Biên phòng toàn dân một lần nữa khẳng định đây là một chủ trương đúng đắn, sáng suốt của Đảng, hợp lòng dân, phù hợp với thực tế đất nước, huy động được sức mạnh tổng hợp của toàn dân và cả hệ thống chính trị tham gia xây dựng, quản lý, bảo vệ an ninh biên giới, chủ quyền lãnh thổ quốc gia, xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định, hợp tác và phát triển."
Nêu những thuận lợi và thách thức đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc nói chung, quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia nói riêng, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng nêu rõ, Đảng ta khẳng định: "Bảo vệ biên giới quốc gia là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của cả hệ thống chính trị và cả nước."
Trên tinh thần đó, Chủ tịch nước yêu cầu Bộ đội Biên phòng, các cấp, các ngành, nhất là các địa phương biên giới tiếp tục nghiên cứu, quán triệt, thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bảo vệ Tổ quốc, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia trong tình hình mới; các Điều ước quốc tế có liên quan đến biên giới quốc gia. Cùng với đó là tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, hệ thống pháp luật về biên giới quốc gia và Bộ đội Biên phòng. Nắm chắc, dự báo chính xác tình hình, nhất là tình hình ngoại biên liên quan đến công tác bảo vệ biên giới, chủ động có đối sách, biện pháp xử lý đúng, phù hợp, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống; Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm, tạo sự thống nhất về tư tưởng và hành động trong toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, nhất là trên các địa bàn biên giới, biển, đảo.
Cùng với đó là đẩy mạnh và tổ chức thật hiệu quả Ngày Biên phòng toàn dân trong cả nước, tạo nên phong trào sôi nổi, với các hoạt động thiết thực chăm lo cho Bộ đội Biên phòng và đồng bào các dân tộc nơi biên giới, biển, đảo, huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn dân tham gia bảo vệ biên giới quốc gia, xây dựng nền biên phòng toàn dân vững mạnh.
Chủ tịch nước cũng yêu cầu nâng cao chất lượng công tác huấn luyện, đào tạo gắn với thực tế chiến đấu, công tác; chủ động ứng dụng thành tựu của khoa học - công nghệ trong quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia. Duy trì nghiêm chế độ sẵn sàng chiến đấu, quản lý, bảo vệ vững chắc an ninh biên giới, chủ quyền, lãnh thổ quốc gia, đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi cho giao lưu, hợp tác, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước theo chủ trương hội nhập quốc tế của Đảng, Nhà nước. Quan tâm đầu tư xây dựng, hoàn thiện hệ thống đồn, trạm biên phòng, cửa khẩu, công trình chiến đấu liên hoàn, khép kín, kiên cố, vững chắc, bảo đảm đủ khả năng quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia và phòng thủ trong mọi tình huống.
Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong xây dựng nền biên phòng toàn dân và thế trận biên phòng toàn dân vững mạnh; xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, xây dựng lực lượng bảo vệ biên giới rộng khắp, trong đó nhân dân là chủ thể, lực lượng vũ trang làm nòng cốt, Bộ đội Biên phòng là lực lượng chuyên trách, trực tiếp. Phát huy vai trò đội quân công tác, Bộ đội Biên phòng tiếp tục tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xóa đói, giảm nghèo… trên địa bàn biên giới, hải đảo.
Bộ đội Biên phòng và các cơ quan chức năng cần thực hiện công tác đối ngoại quốc phòng, đối ngoại biên phòng, đối ngoại nhân dân linh hoạt, sáng tạo và hiệu quả; đẩy mạnh hoạt động giao lưu, kết nghĩa giữa lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới và Nhân dân hai bên biên giới, mở rộng quan hệ hợp tác về biên phòng với các nước trong khu vực. Thực hiện "vừa hợp tác, vừa đấu tranh", kiên quyết, kiên trì, khôn khéo, linh hoạt trong giải quyết các vấn đề về chủ quyền lãnh thổ, bảo đảm môi trường hòa bình, giữ vững chủ quyền quốc gia, tạo thuận lợi cho phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, tăng cường quốc phòng, an ninh của đất nước.
Tập trung xây dựng Đảng bộ Bộ đội Biên phòng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ; tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, nâng cao chất lượng cán bộ, đảng viên. Xây dựng Bộ đội Biên phòng theo hướng tinh, gọn, mạnh, hiệu lực, hiệu quả, khả năng sẵn sàng chiến đấu cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công tác biên phòng và xây dựng Quân đội trong tình hình mới. Nâng cao chất lượng xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện "Mẫu mực, tiêu biểu". Chú trọng nâng cao chất lượng, trình độ của bộ đội, giỏi về quân sự, nắm chắc pháp luật, tinh thông về nghiệp vụ, thành thạo ngoại ngữ, nhất là tiếng các nước láng giềng, tiếng của đồng bào dân tộc, am hiểu phong tục tập quán của đồng bào khu vực biên giới…đáp ứng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia trong tình hình mới.
